لینک پایین توضیحات
فرمت word قابل ویرایش پرینت
تعداد صفحات: 57
واقعه کشتار هفده شهریور ( جمعه سیاه ) پیامدهای آن بی اعتبارشدن راه حل های سیاسی مسالمت آمیز
تزلزل ارتش تحولات سریع روانی – سیاسی
تظاهرات عید فطر آرام برگزار شد . چهار روز بعد تهران تحت حکومت نظامی قرار گرفت خبر این واقعة ناگهانی درجهان اخبار بی بی سی منعکس شد .
قسمتی اخبار رادیو بی بی سی سال :
دولت ایران شهر بزرگ ایران حکومت نظامی برقرار کرد . ظرف ساعات اولیه اعلام حکومت نظامی زد خوردهای شدیدی خیابان های تهران آغاز شد .
نیروهای نظامی خودروهای مسلح نظامی ، سلاح های اتوماتیک گاز اشک آور جمعیت عظیمی که شرق تهران برای مخالفت اعلام حکومت نظامی جمع شده بودند حمله بردند . گزارشات اولیه حاکیست که عدة زیادی کشته شده اند . اما هنوز اطلاعی رسمی خصوص تعداد کشته شدگان دست نیست . تظاهر کنندگان حالی که دستورات متفرق شدن دولت وقعی نمی گذاشتند خیابان می دویدند علیه رژیم شاه شعار می دادند پنجره می شکستند . دستور اعلام حکومت نظامی شش ماهه ، دنبال تشکیل جلسة اضطراری دولت ، امروز صبح اولین بولتن اخبار رادیوی ایران اعلام شد .
ارتشبد قره باغی وزیر وقت کشور این جلسة دولت حضور داشت .
به گفته ی قره باغی ، بالاخره ما نتونستیم بفهمیم که چطور شد که اون روز ، روز جمعه شهریور این حادثه خونریزی بیهوده منجر شد ، نتایج بسیار شوم بدی روحیة نیروهای مسلح گذاشت حقیقت سبب انسجام تمام مخالفین گردید .
اردشیر زاهدی سفیر ایران واشنگتن که ایران آمده بود آن شب صبح نزد شاه بود
زاهدی «مرتب نخست وزیر تلفن می کرد حضور اعلیحضرت که همه نظردارند که حکومت بشه ، من نظرم رو اعلیحضرت عرض کردم که حکومت نظامی اعلام نشه .
روز هفده شهریور بعدها جمعة سیاه معروف شد .
دولت تعداد کشته شدگان همان روز حدود تن روز بعد قریب یکصد تن ذکر کرد . مخالفان صحبت هزاران تن کشاندند .
اهمیت حوادث میدان ژاله نه تعداد کشته گان بلکه اثر روانی این واقعه مردم کشور بود .
درکنار اقدام نظامی گفتة کریم سنجابی آن روز قرار بود گروهی رهبران سیاسی دستگیر شوند .
سنجابی « واقعة اصطلاح جمعه سیاه ، آمدند خبر من دادند که تصمیم گرفتند همه شما رو بین ببرند ، ما مخفی شدیم . همون روز حمله آوردند خونه من خانم بچه ، اینها رو توقیف کردند چهارساعت ، پنج ساعت ، نگهشون داشتند ، بعد آزاد کردند خوب این ظاهر نشانة قدرت واکنش دولت بود ، ولی بلافاصله ضعف دولت شورش هیجان مردم نمایش پیدا کرد » .
به عقیدة داریوش همایون ، دولت ثبات رای نداشت این خود ، نظام سلطنتی سراشیبی سقوط برد .
همایون « خوب ، ارتش اون روز کاری که بهش گفته بودند کرد ، اون روز اتفاق تأسف آوری افتاد ، ولی این اتفاق می تونست پایان موج انقلابی باشه ، برای اینکه اگر پی گیری شده بود ، محال بود که کار اون جاها بکشه .
به گفتة دکتر کریم لاهیجی این حادثه ، آخرین پل ارتباط میان شاه مردم ویران کرد .
لاهیجی « برای یک گروه هایی دیگه آخرین خوشبینی یا توقعات یا انتظارهای راه حل سیاسی رژیم شاه بین برد . یعنی او دیگه او موقع همه این نتیجه رسیدند که فقط فقط یک راه حل برای جامعه ایران وجود داره اون خروج شاه ایران اصطلاح سقوط رژیم است . اون روز آخرین پل رو واقعاً بین مردم رژیم خراب کرد بین برد اون بعد هست که دیگه تظاهرات خود انگیخته گوشه کنار مملکت اوج گرفت روزبه روز شدت حدتش افزوده شد » .
واقعه جمعة سیاه هفده شهریور ، آغاز مرحلة تازه ای انقلاب بود ، حوادث آن روز ، شاه ، ارتش دولت سخت متزلزل کرد . راه مسالمت بین شاه مخالفان بست جریان انقلاب شتاب تازه ای داد . دیگر حتی بعضی نمایندگان مجلس اعتراض برخاسته بودند . دو روز بعد واقعة هفده شهریور که مجلس جلسه داشت .